Tinang Gam Maka Tinang Ran

Moi lai sai aten Myen Hkawhkam U Aung Zeya gaw 1757 ning hta Mon Kingdom, Hongsawatoi hpe kasat zingla kau ai, Bodawpaya gaw Arakan Kingdom hpe 1785 ning hta kasat zing la kau sai. Dai aten kawn Mon Amyu hte Arakan Amyu ni ayai aya byin mat sai. Ya dai ni KIO/KIA Ginjaw Laiza hte Maijayang ni hpe Myen dap ni kasat zing la kau nna Jinghpaw W.P amyu ni hpe ayai aya di kau na hkyen lajang nga sai.

June 29 ya shani Muse jarit kaw Myen hpyenla ni Miwa hkran de rap na matu border passport galaw nga ai shiga ni mawng pru wa ai, dai hte maren n kau Myen hpyenla ni gaw Ga Du mare kaw du sai nga ai. (Miwa hkran rai nna Laiza kawn n law htum deng 100 grupyin tsan ai shara). Ndai zawn Myen ni gaw Jinghpaw W.P myu sha ni hpe Miwa hkran hpyen man, Lajayang hpyen man hku shakri na hkyen ai shiga ni mawng nga sai.

Hpakan Uru Hka makau e mu lu ai myutsaw hpyenla langai. Sumla: Kachin News Group

Lahta na shiga hkrak jaw ai rai yang W.P sha ni yawng Bandung langai kaw tsap nna lam magup hku shamawt ra sai.

Miwa a akyang hpe yu dat yang 2009 ning May shata hta Tamil Tiger rawt malan hpung ni hpe shamyit ai hta Sri Lanka asuya hpe shingdu kaw madung garum ya ai gaw Communist Miwa asuya rai nga ai, rawt malan hpyen ni hpe sat ai ladat ni sharin ya ai, laknak n-gun ni garum jaw ya ai. Majan sum Tamil Tiger rawt malan hpyenla ni hpe Sri Lanka asuya gaw kaji pi hkyem sa n jaw gwi roi wa roi roi sat kau ma ai, ndai zawn ahte amyu ni n byin hkrum u ga, Karai Kasang kaw akyu hpyi let “htim kasat majan” de kale ra sai, ninghkap majan hpe sha galaw nga n mai na sai.

Ya majan pa shawnglam hta tsap nga ai hpyenla hpyen gyi ni hpyen du ni gaw, ngai shadu ai shanglawt lu hkra shakut ga ngu ai ga baw a majaw kaning re jamjau hkrum tim majan pa hta shakut tsap nga ai ni rai na ma ai, raitim ningbaw tsang de na ni shaga ai n-sen hpe madat yu yang Aung San Kaw hpe Jinghpaw a ningbaw shatai shi woi awn ai mungmasa hpe kam re masa rai taw nga ai, anhte shari ging sai law, moi Awng San wa woi ai mungmasa hkrun lam de hkawm sa nang ai a marang e dai ni anhte W.P sha ni Myen a mayam de du ra ai hpe dum gaw dum nga myit ni ngu san mayu nga ai.

Aung San kaw mi lung wa wa, kadai mi lung wa wa, Panglong zuphpawng hta bawng da ai federal principles hpe hkrang shapraw na n re, dai hta n ga Myen Mungdan shinggan de du nga ai Myen democracy shamu shamawt hpung masha ni mung democracy a matu madung shakut tsap ai ni rai ma ai, bawsang manghkang hpe kraw hta grai wa myit lawm ai ni n re, ya yang hpyendap ni up nga ai majaw ndai ni hpe dang kau lu na matu alliance hku nna bawsang ni hpe madi shadaw garum ai, huk-ke garum ai re, issue hta hkan nna shaga nang ai she re.

Dai ni anhte bawsang ni a rawtmalan gaw democracy n lu ai majaw rawt malan ai n re, Myen e mayam yam dip sha ai, amyu kaba mayu ai, dai majaw rawt malan ai she re, ndai hpe anhte a kraw kata hta bang da ra ai. Anhte a rawt malan gaw Myen mungdan hpe Democracy hkrang hte hkrak uphkang nga ai ten kawn hpang taw nga sai rawt malan re.

Anhte htim kasat majan de gale ra ai, moi Israela amyu ni hkap majan n re sha htim kasat majan hpe akyu hpyi let hkat mat ai shaloi mare langai hpang langai zing ai gaw Yawshu laika hta law law mu hti lu nga ai, shanhte ni htim kasat majan hpe sha galaw ma ai, lamu ga langai hpang langai zing mat lu ma ai. Anhte mung lamu ga langai hpang langai kasat zing nna Jinghpaw mung ting hpe zing la kau ai madang de shadu ra nga ai.

Le ra jan lung wa na hpe la, marai langai ngai ran ya na hpe la nga n mai sai, tinang gam maka tinang ran ra sai. Jinghpaw mung hta Myen hpyen ni sha a nga ding sa, Jinghpaw W.P amyusha ni galoi mung shimlam nga na n re, majan mung galoi zim na n re. Hpyen mahkra hpe kasat shayu kau ra ai.

Tinang mungdaw hpe tinang lata hta jum da lu jang, Myen hpyen wa hpe nang federal sa na i, mungdaw langai shabyin u, rapra tara hpe hkapla u ngu, mai shaga sai, Unitary State galaw mayu ai zawn zawn htaw ra zawn zawn le ra zawn zawn nga a nyam taw nga jang, tinang a mungdaw hpe mahtang Kachinland shatai nna Independence Mungdan gaw sharawt ai maga de hkawmsa wa ga.

By: Slg. Naw Hkam

Posted in: Ningmu